Diverse Nauta’s hebben gestudeerd aan de universiteit van Franeker. Deze universiteit is gesticht door de Staten van Friesland en werd op 29 juli 1581 geopend. Eén van de motieven was het kunnen opleiden van predikanten in hun eigen gewest. In plaats van de oprichting van een seminarium heeft men besloten om een volwaardige universiteit te stichten met de volgende vier faculteiten:
– theologie (theologica)
– rechten (jura)
– medicijnen (medicina)
– talen en vrije kunsten (artes; wiskunde, talen en filosofie)
– Nauta’s in het Album Studiosorum
– Nauta’s in het Album Promotorum
In de 17e eeuw beleefde de universiteit haar bloeiperiode, waarbij ongeveer een derde van de studenten, op academische rondreis, uit buitenland afkomstig was en veel internationaal vermaarde geleerden op velerlei vakgebieden doceerden. Aan het eind van de 17e eeuw kwam de universiteit in verval, onder andere door het achterblijven bij internationale ontwikkelingen op wetenschappelijk gebied. Hierdoor bleven ook steeds meer buitenlandse studenten weg. In 1811 bracht een, onder Frans bewind, doorgevoerde onderwijsreorganisatie een eind aan het bestaan van de universiteit. Van 1815 tot 1843 heeft de school nog als Rijksatheneum gefunctioneerd.
Dat niet iedereen onder de indruk was van de Franeker universiteit blijkt uit de stereotype opvattingen welke in Friesland leefden:
“Suypcollegie, bij de kemphanen uitgebroede studenten, twistende professoren, neuswijze boekenwurmen, gereformeerde scherpslijpers en van alle zin voor de praktijk gespeende betwerige jonge studentjes”.
Van de 13.706 ingeschrevenen in het Album Studiosorum zijn 661 studenten veroordeeld, waarvan 59% voor geweldpleging in de vorm van vechtpartijen en degengevechten. Dat ook onder de Nauta’s geen lieverdjes waren blijkt uit de criminele processen van de Universiteit van Franeker
Bron: boek “Universiteit te Franeker 1585-1811” Bijdragen tot de geschiedenis van de Friese hogeschool; uitgegeven door de Fryske Akademy te Leeuwarden in 1985. (ISBN 90 6171 648 9)