Met behulp van het Nederlands Repertorium van Familienamen is een het kaartje rechtsonder gemaakt van de verdeling van Nauta’s per provincie op basis van de volkstelling van 1947 in Nederland. Verreweg de meeste Nauta’s komen uit noord Nederland (Friesland en Groningen samen 55%) Daarnaast komt een groot deel uit de Hollandse kustprovincie’s (A’dam en Noord- en Zuid Holland samen circa 30%)
Tijdens de volkstelling van 1947 bedraagt het totaal aantal Friezen 459.361 waarvan 906 Nauta’s oftewel 0,2%. Hiervan woont circa 60% in west Friesland (Westergo) en 10% in Leeuwarden.
Een voorlopige analyse van Friese geboorteplaatsen vanaf 1600 tot 1900 leert dat de meeste Nauta’s afkomstig zijn uit het westen van Friesland (Westergo) waarbij het zwaartepunt verschuift van Leeuwarden in de periode 1650-1750, via Franeker en Franekeradeel in 1750-1800, naar Bolsward, Wymbritseradeel, Sneek en IJlst in de periode 1800-1900. Daarbij is met name ook Harlingen sterk vertegenwoordigd in de periode 1850-1900.
Analyse van afkomst van stamhouders laat zien dat de meeste takken in de steden beginnen (kaartje middenonder). Het kaartje rechtsonder laat zien waar de stamhouders van de meeste afstammelingen vandaan komen. Hier is duidelijk een verschuiving naar het platteland tussen de steden, met name Wymbritseradeel, zichtbaar. Mogelijk zijn de gezinnen op het platteland in het algemeen groter dan in de steden.
Alleen al in Friesland zijn ruim 280 verschillende stammen gevonden, die geen duidelijk aantoonbare relatie met elkaar hebben. Door toenemende toegankelijkheid van archieven is de verwachting dat een deel van deze takken alsnog aan elkaar verbonden kunnen worden. In 1999 waren er 281 stamoudsten gevonden. Na 20 jaar genealogie is het beeld scherper geworden. Er zijn nu 159 mannelijke stamoudsten in Friesland gevonden, waarvan het overgrote deel uit Leeuwarden. Dit geldt ook voor de vroegste vermeldingen voor 1600. De vroegst gevonden Friese Nauta is Gatse Pyters (Nauta) Sjaarda van voor 1540 uit Sneek. Op internet zijn genealogische gegevens van de familie Sjaarda aanwezig die verder terug gaan. Ik heb deze bronnen echter nog niet kunnen verifiëren.
Hieronder volgt de meest recente tabel met het aantal stamhouders per regio en tijdsperiode.
Stamvaders van nog levende takken:
Van de 230 mannelijke stamoudsten blijkt een groot aantal enkele individuen of vader van een gezin te zijn waarvan verder geen nakomelingen bekend. Waneer daar de uitgestorven takken ook nog tussenuit gehaald worden blijft onderstaande lijst met 28 Friesche stamvaders van nog levende nakomelingen tot in het midden van de 20e eeuw. Een vergelijkbare lijst voor de overige provincies moet ik nog samenstellen.
